Nu je hopelijk een doel hebt voor je computer is het tijd om de belangrijkste onderdelen van je computer uit te zoeken: de processor en het moederbord.
De processor (CPU) is het Centrale Verwerkingseenheid, het hart van de computer. De processor voert de instructies uit, die nodig zijn voor het gebruiken van de computer. Processors zijn er in vele verschillende soorten en maten, en vooral prijsklasses, dus het is belangrijk om er goed over na te denken welke je koopt. Daarbij is het ook belangrijk dat het moederbord dat je koopt past bij de processor: niet elke processor kan op elk moederbord.
Vroeger was het vergelijken van processoren simpel: hoe meer hertzen, hoe sneller. Helaas is het al jaren niet zo eenvoudig meer. Dat komt omdat men al een tijdje tegen de grens zit, sneller dan ongeveer 3,5GHz gaat voor normale processoren gewoon niet meer. Het is afhankelijk van de opbouw van een processor hoe snel hij is. Meestal heeft een type processor wel een aantal modellen van 2 GHz naar 3 Ghz, waarbij die met de meeste Hertzen inderdaad het snelste is, maar types kun je onderling niet zo vergelijken.
Waar moet je dan op vergelijken? Dat kun je eigenlijk alleen doen op basis van zogenaamde benchmarks: fabrikanten, consumentenorganisaties en fanatiekelingen hebben alle processoren aan een bepaalde test onderworpen en gekeken hoe snel de processor dat doet. Voorbeeld: zet dit muziekbestand om naar MP3. Op die manier kun je een soort ranglijst maken van snellere en minder snelle processoren.
Nu zijn er momenteel zoveel modellen dat je vaak door de bomen het bos niet meer ziet. Als je een Internet-PC, een Multimedia-PC of een simpele Werk-PC bouwt maakt een snellere processor niet zo gek veel verschil en kun je meestal met een vrij goedkope (~80 euro) processor aan de slag. Alleen als je een Werk-PC bouwt om CAD-programma's of videobewerkingsprogramma's te gaan gebruiken of een Game-PC bouwt zul je je echt moeten verdiepen in processoren.
De ontwikkelingen gaan veel te snel om dat hier bij te houden. Je kunt het beste op het forum vragen wat voor jouw situatie de beste oplossing is. Je hoeft je op het ICER.nl forum niet te registreren om iets te mogen vragen.
Om het kiezen een beetje makkerlijker te maken proberen we je iets uit te leggen over welke dingen er belangrijk zijn in de prestaties van een processor.
Meerdere kernen: een relatief nieuw, maar bekend fenomeen zijn multikern-processoren. Dit zijn processoren waarin meerdere aparte kernen (cores) gebouwd zijn, en daardoor de processen over deze kernen kunnen verdelen. De fabrikanten van processoren liepen tegen een aantal beperkingen in het productieproces aan bij het nog sneller maken van hun processoren. Het bleek makkelijker te zijn meerdere processoren op 1 chip te plakken dan 1 processor nog sneller te maken.
Het gebruiken van meerdere cores heeft daarnaast nog een voordeel: eigenlijk zijn processoren helemaal niet gemaakt om veel programma's tegelijkertijd te draaien. Door de programma's over de cores te spreiden kunnen de cores zich beter richten op de taak waar ze mee bezig zijn. Daarnaast zijn er programma's die zo gemaakt zijn dat ze meerdere processorkernen tegelijk kunnen gebruiken: ze splitsen hun werk voor de processor op. Dit maakt dergelijke programma's een stuk sneller.
Cachegeheugen: dit is een soort supersnel RAM-geheugen dat in de proces gebouwd zit. Het gewone RAM-geheugen is niet snel genoeg om de processor bij te houden en om technische redenen moet de processor geheugen ingebouwd hebben. Hoeveel geheugen een processor heeft hangt af van het type. Hoewel meestal wordt gezegd dat meer cache de processor sneller maakt is dit meestal nauwelijk merkbaar en voor overklokkers is meer cache soms zelfs slecht, het kan namelijk gebeuren dat de processor nog wel sneller kan, maar het cache niet mee wil. Meer cache is leuk, maar in principe hoef je je er niet zo'n zorgen om te maken.
Sockets: de aansluiting van de processor op het moederbord. Op het moederbord is een voetje te vinden, de zgn. socket, waar de processor precies in past. Bij elke nieuwe generatie processoren komt er meestal ook een nieuwe socket. Daarnaast hebben Intel en AMD ieder hun eigen sockets. Bij het kiezen moet je erop letten dat het moederbord en de processor bij elkaar passen. Daarbij moet je niet alleen maar op het socket letten, want ook al past het wel, het hoeft niet te werken. Bij AMD is het meestal geen probleem, bij Intel helaas wel. Kijk daarom altijd bij het kopen van een moederbord naar het lijstje van ondersteunde processors.
Intel of AMD? En alsof al het voorgaande niet genoeg was, moet je ook nog eens kiezen tussen de twee merken: Intel en AMD, de twee concurrenten op het gebied van microprocessoren. Je zult je wel afvragen: welke is beter? Momenteel kun je zeggen dat Intel de beste krachtpatsers voor consumenten maakt, terwijl AMD de beste prijs/prestatie-verhouding heeft, maar dit kan van tijd tot tijd wisselen.
Het moederbord verbind alle onderdelen van een computer met elkaar, daarom is het belangrijk dat je een moederbord kiest waarop alle aansluitingen zitten die je nodig hebt. Een lijst met aansluitingen waarop je moet letten:
Naast interne aansluitingen zijn er ook externe aansluitingen waar je je randapparatuur op aansluit. Heb je uitgekozen welke aansluitingen je allemaal nodig hebt, moet je nog een moederbord vinden waarop al deze aanslutingen ook aanwezig zijn. Hier volgt weer een lijstje:
Zoals hierboven al gezegd bestaan moederborden in allerlei soorten en... maten. Letterlijk. Deze worden hier vormfactoren genoemd. De meest gangbare zijn ATX, microATX, microBTX en miniITX. Een kleine moederbord (zoals een miniITX exemplaar) heeft bijvoorbeeld veel voordelen, maar zeker ook nadelen. Een klein moederbord kan in een kleine behuizing, en neemt dus weinig ruimte in beslag. Daarnaast zijn ze ook stukken zuiniger dan hun grote broertjes. Maar doordat het moederbord kleiner is, is er natuurlijk ook minder ruimte voor aansluitingen, waardoor deze zijn beperkt. Voor een game-systeem zijn deze kleine rakkers dus zeker niet geschikt.
Het enige waar je echt bij op moet letter bij de vormfactor is dat je een behuizing koopt (komen we later nog op terug) waar het moederbord in past. Hieronder vindt je een tekening met de bekendste maten.
Zo, nu hebben we de belangrijkste 2 computeronderdelen besproken. Op naar de volgende tutorial!
