Misschien is het je wel eens opgevallen: Linux werkt op een totaal andere manier met mappen en toegang! Omdat dit voor beginners misschien wat moeilijk te begrijpen is ga ik in deze tutorial proberen uit te leggen hoe die structuur werkt en waar die goed voor is.
Als je de mappenstructuur van Windows bekijkt is die best overzichtelijk: Bovenaan heb je 1 of meerdere schijven (A:/,C:/, D:/ enzovoort) waarop zich mappen bevinden. In die mappen zitten bestanden. Met die mappen kun je overzicht houden in wat waar staat, en je kunt dingen makkelijker terugvinden. Dat is best wel overzichtelijk…
Maar bij de overstap Linux zijn de meeste helemaal de weg kwijt! Waar zijn die schijven en waar is mijn CD-speler! In Linux werkt het mappensysteem namelijk totaal anders. Alles is (als je het eenmaal snapt) overzichtelijk geordend op functie.
Als we in Linux helemaal bovenaan in de mappenstructuur beginnen zijn we dat een naam niet begint met C:/, maar met een slash: /. Dit komt omdat Linux geen onderscheid in schijven maakt: Alle schijven worden als het ware bij elkaar gegooid. Dit kan verwarrend zijn, maar vaak is het wel handig, doordat je niet hoeft te onthouden op welke schijf een map zich bevindt. Vervolgens bevinden zich in de map / een aantal belangrijke submappen. We gaan deze nu opsommen.
| Naam | Functie |
|---|---|
| / | Het begin, hier bevindt zich alles in |
| /bin/ | Hierin zitten belangrijke programma's die tijdens de eerste fase opstarten nodig zijn. |
| /boot/ | Hierin zit de bootloader, deze laadt Linux |
| /sbin/ | Hierin zitten belangrijke programma's die nodig zijn tijdens de eerste fase van het opstarten, en zijn speciaal voor de beheerder van de computer. |
| /root/ | Hierin zitten belangrijke configuratieprogramma's die je alleen als root-gebruiker kunt openen. |
| /home/ | Hierin bevinden zich alle persoonlijke bestanden van de gebruikers, een soort Mijn Documenten op Linux dus. |
| /usr/ | Hierin zitten alle gewone programma's |
| /opt/ | Hierin zitten grote softwarepakketen, zoals KDE of GNOME |
| /lib/ | Hierin zitten gedeelde programmabibliotheken |
| /tmp/ | Hierin zitten tijdelijke bestanden |
| /var/ | Hierin zitten tijdelijke bestanden, logboeken en configuratiebestanden |
| /etc/ | Hierin zitten belangrijke programma's die in de latere fases van het opstarten nodig zijn. |
| /dev/ | Hierin zitten virtuele verwijzingen naar alle apparaten in de computer, bijvoorbeeld harde schijven en beeldschermen. |
| /media/ | Hierin staan normaal gesproken de CD/DVD-speler, de Diskette-drive enzovoort. Ze zijn er alleen als er ook een CD/DVD/Diskette inzit. |
Zoals je ziet heeft elke map een duidelijke taak. De meeste mappen zijn ook weer onderverdeeld op taak/functie. Je kunt overal in de zogenaamde mappen-boom (directory-tree) nieuwe mappen aanmaken. Er zijn nog wel meer mappen, maar die bespreken we nu niet.
Dan is er nog een belangrijk iets in Linux wat je moet weten: Alle opslagapparaten (USB-drives, Harde Schijven, CD-speler etc.) moeten gemount worden. Dit gaat meestal automatisch, maar het kan zijn dat je het wel eens met de hand moet doen. Mounten is eigenlijk niet anders dan zo’n opslagmedium een plekje geven in de mappenstructuur. Je kunt bijvoorbeeld zeggen dat de CD-speler te vinden moet zijn op de map /cd of /dvd. Dit mag je helemaal zef weten, maar het is handig om de structuur aan te houden. Vaak staat een CD-speler dan onder /media/cd1 of iets dergelijks. Indien gewenst kun je ook unmounten, dat is het weghalen van dat apparaat. We gaan nu niet uitleggen hoe dat precies moet, maar als je de term tegenkomt weet je in ieder geval wat er bedoeld wordt
Dan is er nog iets lastigs in Linux: Permissies! Je kunt namelijk niet elke map zomaar bekijken of aanpassen. Sommige mappen zijn gesloten, of je kunt er niets aan wijzigen. Uiteraard heeft dat een bedoeling: Zo kun je mappen die privé zijn afschermen, en mappen met belangrijke bestanden voor virussen sluiten, waardoor ze geen schade aan kunnen richten. Daarom zijn er ook weinig virussen voor Linux.
Je moet alleen wel weten hoe ze werken. Dat ga ik nu uitleggen.
Je hebt 3 soorten permissies: Permissie voor de eigenaar, permissie voor de groep, en permissie voor iedereen. Je moet weten dat alle gebruikers ingedeeld zijn in groepen. Nu kun je zeggen dat alleen jij (de eigenaar) bestanden kan wijzigen en bekijken, de andere groepleden kunnen ze alleen bekijken, en alle andere mogen de bestanden niet zien en niet bekijken. Op die manier kun je precies instellen wie welke map bekijken en wijzigen mag. Dit systeem van permissies is zeer veilig: Al bij het eerst stadium van het opstarten wordt het toegepast, en daarna is het zo goed als onkraakbaar. Alleen als jij zelf toestemming geeft Kan er iets veranderen. Kijk er dus niet van op als bepaalde mappen gesloten zijn of dat je bepaalde bestanden niet kunt wijzigen: Dit hoort zo.
De gemakkelijkste manier om deze permissies te wijzigen is de te openen via je bestandsverkenner, door rechts te klikken op een bestand en eigenschappen te kiezen. Op die manier kun je bij zo goed als elke Linux versie de permissies aanpassen. Het kan ook via het commando chmod, maar dat is te moeilijk om nu uit te leggen.
